Ndị ọrụ ugbo na-eto ọrụ griin haus nke dị na Williamsfield, Manchester, maka ime ka ha nwekwuo mmepụta na ego, na-agbakwunye uru akụ na ụba na obodo.
Ọrụ a, nke malitere n'afọ 2017, gụnyere ịmaliteghachi ala bauxite mbụ maka mmepụta ugbo.
Ndị ọrụ ugbo iri anọ na atọ na-arụ ọrụ n'ịkọ ihe ubi dịka kukumba, poteto ụtọ, kabeeji, letus, ose dị ọkụ na ụlọ griin haus iri abụọ, na ịzụ obere anụ ụlọ dị ka ewu, na-ebubata ụlọ oriri na ọṅụṅụ, nnukwu ụlọ ahịa na ahịa ndị ọzọ.
Onye isi oche nke oru ngo griin haus, Earl Williams, kwuru na otu ndị ọrụ ugbo ewepụtala ihe ọkụkụ ruru 100,000, na-enweta ihe ruru nde $16.
Ọ na-ekwu na pasent 30 nke ego a na-enweta bụ "ewepụtara maka ụbọchị mmiri ozuzo" iji hụ na a na-akwado ọrụ ahụ.
Mazị Williams, bụ onye na-ekwu okwu na nzukọ obodo na nso nso a, kwuru na "ọrụ a eweghachila ndụ na Williamsfield," nke emetụtala n'ihi ọdịda na mmepụta bauxite.
N'aka nke ya, o kwuru, "obodo ahụ adịlarị anyị mma" site n'ịhụ na a na-echekwa ugbo.
Mazị Williams kwuru na ndọghachi azụ akụ na ụba, nke mmetụta nke ọrịa coronavirus (COVID-19) wetara, na-etinye ihe mgbochi na mmepụta, mana o kwuru na etinyere ọrụ ahụ nke ọma iji nweta ohere dị na mbara igwe.
O kwuru na ndị ọrụ ugbo eritela uru na “ọzụzụ kacha mma n’ịrụ ọrụ ugbo dị ka azụmahịa” site n’aka ndị na-ahụ maka ọrụ ugbo na-ahụ maka ime obodo (RADA), na mmekorita ya na ndị na-azụ ahịa na ndị na-emepụta ihe bara uru maka ire ngwaahịa dị elu.
Onye na-ahụ maka mmekọrịta ọha na eze maka otu ndị ọrụ ugbo ọdịnaya, Kerise Mighty, onye bụ ọdụdụ nwa n'ime otu ahụ, na otu n'ime nanị ụmụ nwanyị atọ, kwuru na atụmatụ a “emela ka ikike ndị ọrụ ugbo na-enweta ego buru ibu, bụ nke na-ejupụta n'ime obodo. .
O kwuru na atụmatụ a na-agbakwunye uru na mpaghara ahụ, na-enye ebe ọzụzụ na teknụzụ griin haus maka ụmụ akwụkwọ sekọndrị na ije ozi dị ka saịtị njem mmụta maka ụmụ akwụkwọ praịmarị na ụlọ akwụkwọ sekọndrị.
"Anyị na-eme ihe dị mma na ndị ọrụ ugbo niile nwetara asambodo na teknụzụ griin haus," ka ọ na-etu ọnụ.
Ọrụ griin haus bụ akụkụ nke Jamaica Bauxite Institute (JBI)/Jamaica Social Investment Fund (JSIF) Greenhouse Cluster and Water Harvesting Project, nke a na-eme site na nkwado sitere n'aka ụlọakụ mba ụwa na-akwado Rural Economic Development Initiative (REDI).
N'okpuru atụmatụ a, a na-atụgharị olulu bauxite ndị e gwupụtara n'ala ka ọ bụrụ ọdọ mmiri a na-enweta mmiri iji nye mmiri mmiri maka griin haus na mmepụta ubi.
Ọrụ a, nke na-arụ ọrụ n'ime obodo asatọ n'ofe parish nke Manchester, St. Ann na St. Elizabeth kemgbe 2014, bu n'obi inye ndị bi na obodo bauxite na-egwupụta ihe na-adịgide adịgide.
Ọ na-achọkwa imeziwanye njikọ ọrụ ugbo na njem nlegharị anya, kwalite ohere ị nweta ahịa, yana mee ka ụzọ ihu igwe siri ike maka ndị ga-erite uru.
Na Maachị 2021, JSIF na JBI bịanyere aka na nkwekọrịta nke nghọta (MOU) maka mmejuputa akụkụ nke abụọ nke ọrụ a n'okpuru REDI II.
Ihe dị ka ndị ọrụ ugbo 320 na ezinụlọ ha, gụnyere ndị na-adịghị ike na ndị nwere nkwarụ, ka akwadoro irite uru n'ime afọ ise.
Ụlọ akwụkwọ ọta akara JBI bụ onye na-enye mkpụrụ osisi maka mmalite nke griin haus mbụ 160 ma na-aga n'ihu na-enye ụyọkọ ahụ mgbe a na-enweta iwu na nhazi azụmahịa.
Onye nhazi oru ngo na JBI, Clarence Osbourne, kwuru na Greenhouse Cluster and Water Harvesting Project, nke malitere na Tobolski na St. Ann, bu otu n'ime ntinye ego kacha ibu na obere oru ugbo n'ime ime obodo Jamaica.
Ọ na-anọchi anya onyinye nke $200 nde sitere na JSIF, ihe karịrị $ 100 nde sitere na ụlọ ọrụ bauxite, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ $ 150 nde sitere na JBI, na nkwado sitere na Social Development Commission (SDC).
Maka Onye isi oche nke JBI Bauxite Community Development Programme (BCDP), Angus Gordon, oru ngo a bụ "naanị otu ihe atụ nke otu JBI si emeghachite ego sitere na ngalaba bauxite iji meziwanye ndụ ndị Jamaica".
O kwuru na ihe karịrị ndị ọrụ ugbo 1,000 ahụla mmụba na mmepụta ihe ọkụkụ na irite uru na ọzụzụ nke "na-enye ha ohere iji teknụzụ ọhụrụ rụọ ọrụ nke ọma na ngalaba ọrụ ugbo".
Onye isi njikwa nke JBI, Stevie Barnett, n'akụkụ nke ya, kwuru na ọrụ a bụ "ihe magburu onwe ya anyị mere na ala bauxite".
"Enwere nkwenye na ala ndị e gwupụtara n'ala abaghị uru, mana, ka ọ dị ugbu a, a na-ejikwa ha eme ihe ubi," ka o kwuru.
Onye njikwa oru ngo nke JSIF, Kemeisha Batchan, kwuru na nchikota JBI na JSIF n'okpuru Greenhouse Cluster Project amịpụtara mkpụrụ, na-amụba ihe ọkụkụ na-agbanwe ndụ nke ndị ọrụ ugbo ga-erite uru.
“Ọ abawanyela ego ha na-enweta. Nọgidenụ na-abawanye na nkwado na ọzụzụ,” ka ọ gbara ndị ọrụ ugbo ume.
Isi mmalite: https://jis.gov.jm/